جنگ تجاری

زمانی که درگیری اقتصادی بین دولت ها اتفاق میافتد به آن جنگ تجاری میگویند.
زمانی که رئیس جمهور سابق امریکا دونالد ترامپ با هدف ضربه به اقتصاد چین میلیارها دلار تعرفه برای واردات محصولات چینی تعیین کرد، این یک جنگ تجاری نام دارد.

جنگ تجاری چه زمانی آغاز میشود؟

چنانچه کشوری رفتار ناعادلانه تجاری داشته باشد، جنگ تجاری آغاز میشود. دولت ها برای حمایت از اقتصاد کشور در برابر رفتار ناعادلانه تجاری کشورهای رقیب، محدودیت هایی را برای تجارت بین المللی ایجاد میکنند. در جنگ تجاری یک کشور اقداماتی را برای حفاظت از مشاغل داخلی و همچنین جبران کسری تجاری انجام میدهد. کسری تجاری زمانی ایجاد میشود که واردات یک کشور بیشتر از صادرات آن کشور باشد.

جنگ تجاری میتواند سایر کشورهایی را که در ابتدا درگیر جنگ نبوده اند، تحت تاثیر قرار دهد. برای مثال در سال 2018، رئیس جمهور سابق ایالات متحده مجموعه ایی از تعرفه ها ازجمله فولاد و آلومنیوم وضع کرد. این تعرفه ها بروی صنایع اتحادیه اروپا، کانادا، مکزیک و چین تاثیر گذار بود.

تاریخچه جنگ تجاری:

جنگ های تجاری تنها مربوط به زمان مدرن جهان نمیشود. انگلستان در این موضوع سابقه طولانی دارد. در طی قرن نوزدهم جنگ تجاری چین و انگلستان بود. در آن زمان انگلیسی ها تریاک کشور هند را تحت عنوان صادرات اضافی به چین میفرستاد. امپراتوری چین برای جبران کسری تجاری واردات تریاک توسط انگلستان را غیر قانونی اعلام کرد. در نهایت قدرت نیروی دریایی انگلستان باعث شد چین ورود واردات اضافی را به چین بپذیرد.

در سال 1930، ایالات متحده امریکا برای محافظت از کشاورزی داخلی، تعرفه هایی را برای محصولات کشاورزی اروپا وضع کرد. چندین کشور اروپایی نیز برای انتقام، تعرفه های سنگینی برای محصولات امریکایی وضع کردند. در زمان رکود اقتصادی رئیس جمهور آن زمان ایالات متحده،  روزولت شروع به تصویب چندین قانون برای کاهش موانع تجاری  کرد.
در ژانویه سال 2018 رئیس جمهور دونالد ترامپ تعرفه هایی را برای فولاد و آلومینیوم (برای آسیب زدن به پروژه ساخت چین 2025) وضع کرد. در  این اوضاع چین در پاسخ به این تعرفه ها، چین محصولات کشاورزی امریکا ( گوشت خوک، سویا و ذرت) را هدف قرار داد.

نکات مثبت و منفی

مزایا:

جنگ تجاری میتواند از تولید کنندگان داخلی حمایت کند. و همچنین میتواند راه موثری برای مقابله با کشورهایی باشد که رفتار ناعادلانه ایی در قبال سیاست های تجاری دارد.
جنگ تجاری میتواند از شرکت های داخلی در مقابل سیاست های نادرست خارجی حمایت کند. تقاضا برای کالاهای تولید داخل را افزایش دهد. باعث رشد مشاغل میشود و کسری تجاری را بهبود میبخشد.

معایب:

از طرفی جنگ تجاری ممکن است به کاهش رشد اقتصادی و کاهش تبادل مزیت مطلق بیانجامد.
مصرف کنندگان ممکن است انتخاب کمتری را برای نیازهای خود داشته باشند. در برخی موارد ممکن است مصرف کننده با کمبود کالاهای مورد نیاز مواجه شود و این موضوع باعث افزایش قیمت ها و در نهایت افزایش تورم شود.و همچنین  به روابط دیپلماتیک صدمه میزند.

جنگ تجاری امریکا و چین

اولین دلیلی که دونالد ترامپ را به عنوان یک تاجر بزرگ مجبور به اعمال تعرفه برای کشور چین کرد، سیاست های ناعادلانه چین در قبال اقدامات اقتصادی بود. کشور چین قصد داشته با بدست آوردن فناوری های خارجی به پروژه ایی که آن را پروژه ساخت چین 2025 نام میبرند، دست یابد. اقدامات ناشایست مالکیت معنوی چین در زمان ریاست جمهوری بوش و اوباما هم وجود داشت ولی دولت آنان به موضوع دیپلماسی اهمیت بیشتری میدادند تا یک جنگ تجاری را آغاز کنند.
این موضوع باعث ایجاد کسری تجاری ایالات متحده با کشور چین شد. کسری تجاری که در زمان ریاست جمهوری دونالد ترامپ به 375.2 میلیارد دلار رسید. این یعنی اختلاف بین صادرات کالاهای امریکا به چین و واردات کالاهای چین به امریکا 375.2 میلیارد دلار بوده.

مجازات دنیا

دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری خود قول داد تا شکاف تجاری را برطرف کند و چین را به دلیل شیوه های ناعادلانه تجاری مجازات کند.
مهم است که بدانیم تجارت ایالات متحده امریکا و چین در شبکه اقتصادی جهانی رخ میدهد. یعنی کالای چینی که امریکا آن را خریداری میکند قبل از رسیدن به امریکا از طریق چند کشور مبادله میشود تا به مقصد نهایی برسد. وقتی دولت ایالات متحده امریکا برای کالاهای چینی که بزرگترین قطب تولیدی جهان است، تعرفه وضع میکند بسیاری از کشورها و شرکت های متصل به این ذنجیره تحت تاثیر قرار میگیرند.

در میان جنگ تجاری و فشار تعرفه های دونالد ترامپ بروی سهام چین، سهام های آسیایی بویژه سهام های دسته Aو دستهB چین را تحت فشار قرار داد و چین را وادار به پایین آوردن ارزش یوان برای افزایش صادرات این کشور شد. در همین حال سهام های وال استریت در سطوح بالای خود بودند.
در چینین شرایطی که تعادل اقتصادی برقرار نشود جنگ جهانی و یا بحران جهانی، اجتناب ناپذیر است. جریان هایی که میتوانست چین را از این فشارها برهاند.
بحران کویید 19 مجازات و سهم جهان از جنگ تجاری بین دو غول اقتصاد جهانی بود.